Het werkterrein
Zoals de naam al aangeeft houdt de keel-neus-oorarts (KNO-arts) zich bezig met de behandeling van aandoeningen aan keel, neus en oren. Minder bekend is, dat de KNO-arts ook afwijkingen in het overige hoofd-halsgebied behandelt, zoals gezwellen van het gelaat en de hals, in de speekselklieren en afwijkingen van de slokdarm.
Eigenlijk zou de KNO-arts dan ook beter chirurg voorkeel,neus,orenen overige hoofd-halsaandoeningen kunnen heten. Daarmee wordt aangegeven dat ook de grotere operaties van dit deel van het lichaam door deze medisch specialist zelf worden uitgevoerd. De KNO-arts heeft daarnaast ook ervaring in de plastische aangezichtschirurgie, zowel reconstructief als cosmetisch.
Grofweg besteedt de KNO-arts 75% van zijn tijd aan spreekuur houden en 25% aan het doen van ingrepen, zoals opereren en poliklinische behandelingen.
Op de website van de KNMG vindt u eenpromotiefilm voor het KNO-vak bedoeld om basisartsen te stimuleren KNO-arts te worden. Op YouTube kunt u vinden hoe een routine KNO-onderzoek plaatsvindt.
Dekeel
Behalve de meer bekende operaties als hetkeelamandelen verwijderen,neus- en keelamandel verwijderenen het verlengen van het te korte tongriempje, doet de KNO-arts ook minder bekende ingrepen. De operatie van het zachte gehemelte om hetsnurkente verminderen en de behandeling van gezwellen in de mond en despeekselklierenzijn daar voorbeelden van.
Heesheid, meestal veroorzaakt door afwijkingen aan de stembanden, zal in een aantal gevallen operatief behandeld worden. Vaak echter kan worden volstaan met het geven van stemadviezen of het voorschrijven van logopedische behandeling.
In de afgelopen 20 jaar lijkt er sprake te zijn van een toename vankwaadaardige aandoeningen in de mond en de keel. In het beginstadium zijn deze aandoeningen vaak goed te behandelen met bestraling en soms met medicijnen. In een verder gevorderd stadium kan een operatie noodzakelijk zijn. De KNO-arts zal deze operatie, soms in samenwerking met artsen uit andere specialismen, uitvoeren.
Deneus
Behalve deoperatieve behandeling van neusverstoppingsklachten door een scheef neustussenschoten neusschelpen worden door de KNO-arts ookoperaties uitgevoerd aan de neusbijholten(waartoe onder andere de kaakholten en de voorhoofdsholten behoren).
Met moderne technieken is het mogelijk om de neusbijholten via de neusopening te behandelen. Op deze manier kunnen afwijkingen als neuspoliepen en neusbijholte-ontstekingen (een veel voorkomende oorzaak van hoofdpijn) worden weggenomen.
Verreweg de meeste operatieve correcties aan de inwendige en uitwendige neus, inclusief de neuspunt, worden door de KNO-arts uitgevoerd. Dit komt, omdat er samenhang bestaat tussen de vorm en de functie van de neus. Veel afwijkingen van de vorm van de neus worden veroorzaakt door inwendige afwijkingen en gaan gepaard met stoornissen in de functie.
Een andere vorm van functiestoornissen van de neus wordt veroorzaakt door allergie (overgevoeligheid). De KNO-arts onderzoekt en behandelt de klachten die worden veroorzaakt doorallergievan de bovenste luchtwegen.
Deoren
Wat het oor betreft verricht de KNO-arts niet alleen correcties van de oorschelp (flaporen), maar worden vooral ook aandoeningen van degehoorgang, hettrommelvliesen hetmiddenoorbehandeld. Deze afwijkingen, die vaak de oorzaak zijn van ontstekingen, slechthorendheid, oorsuizen of evenwichtsstoornissen, worden uitgevoerd met behulp van een operatiemicroscoop. Een operatieve behandeling in het binnenoor, het eigenlijke hoorzintuig, is tegenwoordig ook mogelijk met eencochleair implantaat. Voor ouderdomsslechthorendheid kan de de KNO-arts eenhoortoestelaanpassen.
Dehals
Gezwellen in het bovenste deel van de hals, zowel goedaardig als kwaadaardig, worden veelal veroorzaakt door afwijkingen aan de mond, keel of neus. De KNO-arts kan deze afwijkingen met zijn onderzoek betrekkelijk eenvoudig en snel herkennen.
Hij voert niet alleen dit onderzoek uit, maar neemt ook de behandeling van dergelijke gezwellen voor zijn rekening. Hetzelfde geldt voor slikklachten die veroorzaakt worden door afwijkingen in het bovenste deel van de slokdarm.
Deplastische aangezichtschirurgie
De KNO-arts verricht operaties aan zowel de vorm als de functie van de neus. Daarnaast is de KNO betrokken bij de chirurgische behandeling van aangezichtsverlamming, hazenlip en gezwellen in het gelaat. Tot slot omvat de plastische aangezichtschirurgie de chirurgische behandeling van het verouderende gelaat, als ook behandelingen met Botox® en injectable fillers. KNO-artsen die zich hiermee bezighouden zijn sinds 2014 ondergebracht in een register.
Hoofd-halsoncologie en -chirurgie
KNO-artsen die zich met hoofd-hals-kwaadaardigheid bezighouden zijn ondergebracht in hetregisterKNO-arts gecertificeerd in hoofd-halsoncologie en -chirurgie.
Kwaliteit
In Nederland werken de meeste KNO-artsen in ziekenhuizen en zij maken onderdeel uit van de medische staf van dat ziekenhuis. In de ziekenhuizen functioneren vele kwaliteitsbevorderende commissies. Voorbeelden daarvan zijn de toetsingscommissie, de geneesmiddelencommissie, de infectiecommissie, de medisch-ethische commissie en de patiëntenklachtencommissie.
Alle KNO-artsen zijn aangesloten bij de (wetenschappelijke) “Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied”. Ook is men aangeslotene van de Federatie Medisch Specialisten. De Wetenschappelijke Vereniging en speciale opleidingsklinieken (waaronder alle Academische Ziekenhuizen) organiseren landelijke congressen en cursussen ten behoeve van de bij- en nascholing van KNO-artsen. Ook worden de ziekenhuizen regelmatig door de Wetenschappelijke Vereniging bezocht om ze te controleren op kwaliteit en doelmatigheid.
Op deze manier is er sprake van een voortdurende beoordeling van het werk van de KNO-arts met als doel de kwaliteit en doelmatigheid optimaal te houden.
